Arelate

Romeinse plaatsen > Narbonensis > Arelate

Arles was het eindpunt van onze huwelijksreis in 1981. Een prachtig plaatsje. We hadden er een hotelletje met uitzicht op de resten van een Romeinse tempel. Arles was natuurlijk vooral bekend omdat Van Gogh er gewoond en gewerkt heeft, maar het Romeinse verleden is er minstens zo indrukwekkend aanwezig.

Arles of Arelate, zoals de Romeinen het noemden, werd het Rome van de Galliërs genoemd. Naast een belangrijke haven was het een industrieel centrum. Men zegt dat er op een gegeven moment 50.000 inwoners leefden. Alle hoeken van het Romeinse werden vanuit Arelate bezeild. Op de markt van Arelate kon men de geparfumeerde producten uit het Midden-Oosten aantreffen en werd de wijn en olijfolie uit het achterland verhandeld. In Arles werkten goud- en wapensmeden. Men sloeg er de keizerlijke munten.

De resten van de antieke markt - het forum - bevindt zich enige meters onder de grond. Men kan zich er met enige fantasie de kraampjes en de drukte van 2.000 jaar geleden voorstellen. Bovengronds zijn de resten van een oude tempel verwerkt in de gevel van een hotel. Het zijn twee Korintische zuilen, die een deel van het fries dragen.

In de binnenstad vonden we de resten van een grote basilica, een Romeins badhuis en uiteraard de arena. De arena wordt gebruikt voor opera's, toneelvoorstellen, maar ook voor stierengevechten, die in dit deel van Frankrijk heel gebruikelijk zijn. De arena kon 20.000 toeschouwers bevatten en het theater ongeveer 10.000.

De Romeinse muur is nog gedeeltelijk aanwezig. In de muur bevindt zich aan de zuidkant van Arelate de poort van Augustus. Deze poort leidt naar de Alyscamps, één van de meest beroemde necropolen uit de Romeinse tijd. De Romeinen hadden een goed gevoel voor de volksgezondheid en begroeven hun doden buiten de stad langs een weg. Rome had zijn catacomben langs de Via Appia en ook buiten de poorten van Pompeii zagen we een dergelijke 'dodenweg'.

Aan weerszijden van de Alyscamp liggen sarcofagen in allerlei maten en soorten, soms met de sluitsteen er nog op. Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat de Arlesiennen tot in de twaalfde eeuw hun doden op deze manier begraven hebben. Dante vermeldt in zijn 'Goddelijke Komedie' de begraafplaats van Arles in één adem met die van Pula.

  Gelijk bij Arles, waar de Rhône een poel wordt,
  gelijk bij Pola, waar de golf Quarnaro
  Itaalje sluit en om haar kusten klatert,
  de graven heel de grond oneffen maken:

Sinds enige jaren heeft Arelate een prachtig nieuw archeologisch museum het 'Musée départemental Arles antique' met een zeer rijke collectie. Het heeft een aantal maquettes, waaronder één van de molengang bij Barbegal. Topstuk is een gerestaureerd romeins vrachtschip - de Arles-Rhône 3 - uit de eerste eeuw, dat in 2004 ontdekt werd in het gedeelte van de Rhône, die door Arelate loopt. Dit schip was dertig meter lang en drie meter breed. Het schip was geladen met zevenentwintig ton stenen blokken.

Constantijn de Grote (273 - 337) verbleef meerdere malen in Arelate. 

De stad werd in 476 door de visigothen veroverd.

Het rijke romeinse leven in Arelate wordt zeer goed beschreven in de Baedeker van 1910 'Sud-Est de la France'.

Link: Arelate