Atuatuca Tungrorum

Romeinse plaatsen > Germania Inferior > Atuatuca Tungrorum

Tongeren is een klein Belgisch stadje, dat ongeveer tien kilometer ten westen van Maastricht ligt en waar we graag komen. Het heeft de prettige Belgische atmosfeer van gastvrijheid, goed eten en drinken. Er is zondags vroeg een beroemde antiekmarkt en het stadje heeft een roemrijke historie.

Ambiorix weerstond er de Romeinen en Sint Servatius was er bisschop. Maar bovenal heeft Tongeren naast zijn Romeinse oudheden de mooiste Gallo-Romeinse collectie van heel België in een ultramodern museum.  Atuatuca Tungrorum is een ware schatkamer voor archeologen. Als er gebouwen gesloopt worden in de binnenstad, vindt er standaard een archeologisch bodemonderzoek plaats.

Atuatuca dankt zijn bestaan aan twee adjudanten van Caesar, Sabinus en Cotta, die er in 54 voor Christus een legerkamp vestigden. Atuatuca Tungrorum groeide in de eeuwen daarna uit tot een belangrijke plaats waar goederen opgeslagen werden. Het was een stapelplaats van granen, die op de vruchtbare lössvlakten in de streek der Tungrori geteeld werden om de Romeinse legioenen te kunnen voeden.

In Atuataca bracht in 52 voor Christus Julius Caesar de zware bagage - de tros - van zijn legioenen bijeen. Het was een vesting die midden in het land der Eburonen lag. In zijn jacht naar Ambiorix gebruikte hij deze plek als uitvalsbasis voor zijn wraakexpedities tegen de opstandige Germanen en schuwde daarbij niet rivaliserende stammen in zetten. Zo trokken - op Caesars uitnodiging - tweeduizend Sugrambrische ruiters op schepen en vlotten de Rijn over om het Eburoonse platteland te brandschatten.

De expedities van Caesar zijn door hem minutieus beschreven in 'De Bella Gallico'. De verovering van Gallië door Caesar leest als een spannend boek en geeft een goed inzicht in de militaire tactieken van deze grote veldheer. 

Het was keizer Trajanus, die in de tweede eeuw na Christus de vijfenveertighonderd meter lange omwalling liet oprichten. Van de omwalling resten nog enkele stukken. De meters dikke muur bestond uit een kern van in beton gestort silex, die met kleine bakstenen was opgemetseld. Groten delen van de muur zijn in de Middeleeuwen afgebroken en als bouwmateriaal gebruikt. 

In de binnenstad naast de kathedraal liggen de resten van een Romeinse toren, die deel uitmaakte van de muur, blootgelegd. Naast de kathedraal ligt ook het Gallo-Romeins museum. Het heeft een prachtige collectie aardewerk. Enige jaren geleden heeft men bij de sloop van een oud ziekenhuis kelders uit de Romeinse tijd uitgegraven. Deze zijn gerestaureerd en kunnen in de parkeergarage van een groot nieuw winkelcentrum bekeken worden.

Even buiten Tongeren ligt in Lauw de Herstappeltombe. Dit is een romeinse grafheuvel in de tweede eeuw na Christus.

Karl Baedeker vermeldt in zijn reisgids Belgique et Hollande (1905) de romeinse naam van Tongeren.

Link: Atuatuca Tungrorum