Reizen langs de resten van het Romeinse Rijk

Arbeia

In North-Shields pakte ik de ferry naar South-Shields. Het bleek een typisch Engels badplaatsje te zijn met een kermis aan het strand en de gebruikelijke 'fish and chips' tentjes langs het zeefront. Ik werd er overvallen door een plotse regenbui, waar deze omgeving zo om bekend is.

Na een lange zoektocht vond ik midden in het stadje het Romeinse fort Arbeia. Naast een leuk klein museum, waar ik een gereconstrueerde groma zag, hebben ze er een poortgebouw en een villa gebouwd op de resten van fundamenten uit de Romeinse tijd.

Arbeia is een fort dat verschillende keren verbouwd is. Het eerste fort werd gebouwd rond 160 na Christus en toen was er waarschijnlijk een cohort, bestaande uit 480 infanteristen en 120 cavaleristen, gelegerd. In 208 na Christus is het fort uitgebreid.

Over de betekenis van de naam Arbeia lopen de meningen uiteen. Arbeia zou volgens sommigen 'plaats van de Arabieren' betekenen, anderen menen dat verwezen wordt naar 'de plaats waar wilde knollen groeien'.
Arbeia wordt genoemd in het "Notitia Dignitatum" . Er zou een eenheid van schippers uit Tigris - de numerus barcariorum Tigrisiensium - gevestigd zijn.

In Arbeia sloegen de Romeinen graan op voor hun legioenen. Op een gegeven moment lagen er zelfs 22 pakhuizen. Een ongewoon groot aantal voor een legerplaats. Arbeia was waarschijnlijk een stapelplaats voor allerlei goederen, gezien de grote hoeveelheid loden zegels die er gevonden zijn. Die loodjes werden gebruikt om pakketten te verzegelen.

Keizer Septimius Severus vertrok in 208 met zijn zonen Caracalla en Geta naar Brittania om de onlusten aan de noordgrens te bedwingen. Zijn campagne, die hij leidde vanuit Arbeia, was echter weinig succesvol. De invallen van de Schotten namen weliswaar af, maar het lukte niet geheel Schotland te onderwerpen. Septimus Severus stierf teleurgesteld in 211 in York.
Zijn beide zonen reisden daarna snel af naar Rome en zetten zijn as bij in het mausoleum van Hadrianus.

In het museum bevindt zich een steen met een inscriptie, die herinnert aan de aanleg van een waterleiding in 222 onder keizer Alexander Severus (222 - 235).
Ook zijn er twee bijzondere grafstenen van Victor de Moor en van Regina de echtgenote van Bathares van Palmyra. Beide stenen getuigen van het kosmopolitische karakter van het rijk. Men bereisde - al dan niet gedwongen - alle uithoeken.

In de negende eeuw leed South Shields onder de invallen van de Vikingen.

Karl Baedeker vermeldt in zijn reisgids Great Britain (1901) de restanten van de muur in South-Shields. Muirheid's England (1922) besteed veel aandacht aan de muur. Deze engelstalige gids noemt het romeinse fort in South Shields.

Link: Arbeia